Yaşadığımız modern dünyada, insanlar arasındaki en temel sorun “İletişim” dir.
İletişim, düşünce ve duyguların bireyler, toplumsal kümeler, toplumlar arasında söz, el-kol devimi, yazı, görüntü vb. aracılığı ile değiş tokuş edilmesini sağlayan toplumsal etkileşim süreci.[1] Bu süreç sağlıklı bir şekilde işlediği ölçüde toplumlarda sağlıklı bir gelişme beklenebilir.
Bu satırların yazarı naçizane bu sürecin sağlıklı işlemesi için aşağıda bazı öneriler sunacaktır.
Dinlemek
“Dur, Dinle, Hep Konuşursan Bir Şey Duyamazsın” Bir Kızılderili Atasözü
Toplumumuzdaki iletişimsizliğin en önemli kaynağı dinlememektir. İnsanlar birbirlerini dinlerken farkında olmadan bazı zihinsel filtreler, bariyerler kullanmaktadır. Mesela birisi konuşmaya başladığında aklımızdan şu sorular geçmektedir. Bu konuşan İtibarlı birisi mi? Varlıklı birisi mi? Eğitimli mi? Bu konuşan hangi dinden, mezhepten, partiden, cemaatten, tarikattan, dernekten, kurumdan? Konuşan kişinin dili nedir? (yabancı dil EN BÜYÜK EKSİKLİKLERİMİZDEN)
Konuşanı dinlerken bu zihinsel bariyerlerden kurtulup anlamak için dinlemeyi öğrenmemiz gerekmektedir. Dinlerken anlamak çok önemli ‘ANLAMAK DEMEK AYNI FİKİRDE OLMAK DEMEK DEĞİLDİR.’ mantığıyla dinlemek gerekmektedir.
Konuşan kişiyi dinlerken ve aynı fikirde değilsek ‘BENİMLE AYNI FİKİRDE DEĞİLSİN, O ZAMAN SENİ DİNLEMELİYİM’ mantığıyla dinlemek gerekmektedir.
Konuşmak
Toplumumuzda yaygın olarak ‘saygı’ göstergesi “büyüklerin varken sana laf düşmez’ , ‘su küçüğün, söz büyüğün’ gibi fikirleri açıklamanın önündeki engelleri kaldırmak gerekir. Büyüklerimize, hocalarımıza fikirlerimizi söylerken Hz. İbrahim’in babasına konuşma şekli gibi “babacığım, hocam, ben bu konuda şu şekilde düşünüyorum.” Gibi lisan-ı münasip bir üslup ile konuşmak öğretilmelidir.
Bireyler fikirlerini açıklarken “söyleyeceğim şey çok saçma söylediğimde, komik duruma düşer miyim? küçük düşer miyim? Saçmalar mıyım? Gibi bariyerlerden kurtulmalı, söyleyeceği kendisi için önemsiz görünen bir fikir belki de dinleyen kişinin üstünde uzun süredir düşündüğü ya da kafasını kurcalayan bir sorunun cevabıdır.
Birisiyle herhangi bir konu hakkında iletişime geçerken yapılan en büyük yanlışlardan birisi de karşıdakini aynı fikirde olmaya ikna etmeye çalışmaktır. Konuşmak demek. BEN BU KONU HAKKINDA BU ŞEKİLDE DÜŞÜNÜYORUM demektir. BENİMLE AYNI FİKİRDE OLMAN GEREK demek ya da BENİMLE AYNI FİKİRDE DEĞİLSEN DÜŞMANIMSIN demek değildir. BİR YERDE HERKES AYNI FİKİRDEYSE DEMEK Kİ ORADA KİMSE YETERİ KADAR DÜŞÜNMÜYORDUR.
KONUŞMA ÇUBUĞU
Kızılderililer, meclislerinde konuşurken KONUŞMA ÇUBUĞU kullanmaktadırlar. Kuralları çok basit, yalnızca KONUŞMA ÇUBUĞU olan kişi konuşabilir. Konuşanın sözünü hiç kimse kesmez, sözü iyice anlaşıldıktan sonra çubuğu başkasına verir, fikirlerini beyan ederlermiş.
Tartışmak
Tartışmak yukarıda anlatılan dinlemek ve konuşmanın birleşmesidir. Tartışmak kavga etmek demek değildir. Ben seni anladım. Sende beni anla demektir. Fikir ALIŞ- VERİŞ demektir.
[1]. Türk Dil Kurumu
