AFRİKA Ülkelerinin Şiirlerinin Özellikleri
İkinci Dünya Savaşından sonra Üçüncü Dünya Ülkelerinde başlayan bağımsızlık hareketleri sonucu Kara Afrika’da birçok yeni devlet kuruldu. Bu süreç içinde, şair ve yazarların önder olarak siyaset ve daha sonra da yönetimde yer aldıklarını görüyoruz.
Neııghor (Senegal), Lumumba (Kongo), Neto (Angola), vb. Afrika ülkelerinde binlerce yerli dilin yanı sıra Fransızca, İngilizce, Portekizce, Arapça ve Afrikaan -ya da Afrikaner-(2) dilleri konuşulmakla ve yazılmaktadır. Arapça; bilindiği gibi Süveyş Kanalı ile Atlas Okyanusu arasında ve Kuzey Afrika’da yaşayan Müslüman Arap halklarının resmi dilidir. Bu ülkelerin şiirleri “Arap Şiiri” bölümünde yer almaktadır. Bu ülkelerin ve Etiyopya’nın dışında kalan birçok Afrika
ülkesinde, Fransızca, İngilizce ve Portekizce ya resmi dil ya da kültür dili durumundadır. Bu üç dil sömürge döneminin köklü etkilerini simgeledikleri kadar, binlerce dil konuşan yerli halk ve kabilelere dil birliği ve İletişim ortamı da hazırlamışlardır.
Çağdaş Afrika şairlerinin çoğunda ırk ayrımı ve soykırıma karşı savaşım bilinci, bağımsızlık, özgürlük, doğa sevgisi ve insanlığın geleceğine inanç gibi ortak ve genel şiirsel izleklerin yanı sıra en etkili düşüncenin “Negritude” (3)olduğunu söyleyebiliriz.
Afrika şairlerinin çoğunda sömürgeci kültürünün giderek azalan etkisiyle birlikte “Afrikalının kişiliği’ nin araştırılmasının geniş boyutları kazandığı (ya da bu kazanımla birlikte söz konusu etkinin azaldığı), aminist kültürün, çağdaş kültürel bireşimin temel öğelerinden biri olma yönünde işlev kazandığı görülüyor. Eski dinsel törenlerde kitlelerce söylenen ilahileri, köy şölenlerinin neşeli şiirlerini içeren animist kültürün Afrikalı şair için çok etkin bir anlatım olanağı olduğunu görmemek olanaksız. Çünkü, sanatla yaşamın kol kola yürüdüğü kabile yaşamında yöresel şiir, günlük yaşamın bir parçasıdır. Langston Hughes’ın da dediği gibi bugünkü Afrika şiiri misyoner : okulunun sıralarından uzaklaşıp halk türkülerinin söylendiği açıklıklara doğru gitmektedir. On yedi Afrika ülkesinin şiirlerinden seçtiğimiz : şiirler Hughes’ın gözlemini büyük ölçüde doğrulamaktadır. Ancak Afrika şiirinin yalnızca karaderililerden oluştuğunu söylemek haksızlık olur. Özellikle “Afrikaan” dilinde yazan Breyten Breytenbach, Portekizce yazan Angola’lı Luandino Vieira gibi beyaz şair ve yazarlar karaderili Afrika’nın yanında yer alırken onun şiir ve edebiyatının oluşmasına da önemli katkılarda bulunmaktadır.
